فیشور سیلنت، sealکردن شیار ها به عنوان اقدامی پیشگیرانه برای جلوگیری از پوسیدگی در شیار هاست. همانند فلورایدتراپی اقدامی پیشگیرانه از پوسیدگی می باشد اما فلوراید تراپی عمل پیشگیری را در سطوح صافی که دارای مینا هستند بواسطه باند شدن به کریستال های مینایی انجام میدهد در حالیکه در شیار ها به دلایل متعددی فلورایدتراپی نمیتواند موثر واقع شود. اول اینکه فلوراید نمیتواد به میزان زیادی به شیارهای دندانی که عمدتا در سطح اکلوزال است (البته پیت هایی هم در سطوح باکال یا پالاتال دندان ها داریم) نفوذ یابد. همچنین در صورتیکه نفوذ پیدا کند و مقداری به شیارها وارد شود، برای اینکه مکانسیم خود را انجام دهد به باند با کریستالهای مینایی نیاز دارد و ما درعمق شیار ها عمدتا مینای بسیار ناچیزی داریم یا گاهی اصلا مینایی وجود ندارد پس این روش برای سطوح شیاردار ما خیلی نمیتواند موثر باشد. همچنین استعداد سطوح شیاردار با توجه به پوسیدگی با توجه به دارا بودن گیر زیاد است و با اینکه سطوح اکلوزال تنها 2.5 درصد از کل سطوح دندانی را در برمیگیرند اما دو سوم از پوسیدگی های دندانی به این سطوح اختصاص داده شده است، نیاز به تمهیداتی دیگر( فیشورسیلنت) برای جلوگیری از پوسیدگی در این سطوح می باشد.
در تصویر پایین، دندان مولر بالا مشاهده میشود که دارای شیار های عمیقی است که این شیار های عمیق به سطح پالاتال نیز extend شده است (که گاهی بصورت یک پیت مجزا دیده میشود که نیازمند فیشورسیلنت است).

در فک پایین نیز، ادامه شیار آکلوزال گاهی به صورت شیاری عمیق در ناحیه باکال دیده میشود که نیازمند درمان فیشورسیلنت است. این شیارهای عمیق از دیرباز در دندانپزشکی برای جلوگیری از پوسیدگی مطرح بوده است. قبل از اینکه buonocore در سال 1955، تکنیک اسید اچ را ارائه و بعد از آن بهینه سازی و فیشورسیلنت جدید عرضه شود، اقداماتی برای جلوگیری از پوسیدگی انجام میشد و برای جلوگیری از پوسیدگی ، روی دندان تراش 1 class انجام و با آمالگام پر میشد. (شیار ها تا این حد مشکل زا بودند). مسلما این درمان که نه conservative بود و نه میتوانست چندان موثر باشد، کنار گذاشته شد و حتی گاهی استفاده از سمان ها تا مدتی مطرح بود تا زمانیکه اسید اچ معرفی شد و بعد بعنوان تکنیک دقیقتری تحت عنوان فیشورسیلنت پیشرفت پیدا کرد.
تاریخچه استفاده از فیشورسیلنت
روش های کلینیکال متفاوتی جهت کاهش پوسیدگی در شیار ها مطرح شده بود که در سال 1924 اولین بار یکی از این روش ها مطرح شد. این روش شامل تهیه حفره کلاس یک بصورت محافظه کارانه بود که کلیه شیار های در معرض پوسیدگی را در بر میگرفت که این روش ِ aggressive در نهایت کنار گداشته شد. سپس روش محافظه کارانه تری جهت پیشگیری از پوسیدگی مطرح شد که شیار ها با سمان اکسی فسفات پر میشدند. پس از آن روش prophylactic odontomy شامل حذف مکانیکی شیار ها معرفی شد تا اینکه در نهایت در سال 1955 ،buonocore فیشورسیلنت را با اسید اچ بر اساس یافته هایی که نشان می داد مینای اچ شده توسط اسیدفسفریک، چسبندگی مواد ترمیمی رزین را افزایش میدهد، معرفی کرد و روش conventional استفاده از اسید اچ برای فیشورسیلنت مطرح شد.
برای فیشور سیلنت از اسید فسفریک 37 درصد استفاده می شود. در این روش برای فیشورسیلنت، مدت زمانیکه اسید روی دندان قرار بگیرد و سپس شسته شود و خشک شود مطرح است و در تحقیقات به این نتیجه رسیده اند که این مدت بهترین زمان برای گیر بهتر، microleakage کمتر و در نهایت محدود شدن یا جلوگیری از پوسیدگی های ثانویه می باشد. شاید به مرور در مطالعات بعدی guidline های جدید بیان شوند اما تاکنون اسید فسفریک 37% استفاده میشود. اسید اچ با apply شدن روی دندان میتواند تخلخل ایجاد کند و با تخلخل های ایجاد شده، porosity هایی ایجاد شود که گیر میکرومکانیکال لازم برای ماده فیشورسیلنت مهیا کند.
مهمترین مسئله در موفقیت فیشورسیلنت، ایزوالسیون می باشد؛ چرا که در صورتیکه ایزوالسیون صوزت نگیرد و تخلخل های ناشی از اسید اچ با بزاق آلوده گردد، به نحوی پروتون های بزاق وارد تخلخل ها شده و با پروتون های ماتریسی درون پوروزیتی ها واکنش داده و collapse ایجاد میشود و پوروزیتیها عمق و کیفیت لازم را نخواهند داشت. پس باید در وهله اول بعد ازمرحله ای که اسید اچ دندان شروع میشود تا زمان استفاده از فیشورسیلنت یا رزین، از آلوده شدن دندان با بزاق جلوگیری کرد. همچنین دندان باید قبل از کار تمیز بوده و حداقل مسواک زده شده باشد. با این حال اگر دبری ای وجود داشت با پودر پامیس و برس، پروفیالکسی انجام شود و دندان را تمیز کنیم و گاهی در صورتیکه ماده ای وجود نداشت، برس به تنهایی میتواند دندان را تمیز کند و بسته به میزان دبری ها میتوان تصمیم گرفت دندان را به چه صورت تمیز کنیم. فقط باید دقت کرد از خمیر های پروفیالکسی استفاده نشود چرا که حاوی فلوراید بوده و فلوراید دندان را نسبت به اچ شدن مقاوم میکند. پس از تمیز کردن دندان، رول پنبه قرار داده می شود و از ساکشن قوی که صحیح کار کند استفاده شده و دندان برای اچ شدن با اسید آماده میشود.
حال برویم سراغ کیت فیشور سیلانت :charm seal dentkist
Charm seal یک نوع فیشور سیلنت است که به روش لایت کیور انجام می گیرد. کار کردن با آن ساده است، نیاز به mix کردن مواد ندارد (مواد آن درون سرنگ قرار دارند) و بنابراین در وقت صرفه جویی می شود، دچار shrinkage نمی شود پس برای جلوگیری از پوسیدگی بسیار موثر است.
در charm seal، سیلنت به رنگ سفید است و ما می توانیم ناحیه ای که کار می شود را ببینیم. حاوی micro filler است، strength بالایی دارد، به مرور زمان فلوراید نیز نیز آزاد می کند.
کاربرد فیشور سیلانت : charm seal dentkist
• پیت و فیشورها
• پوسیدگی های کوچک
• لیکیج های مارجین ها
• دندان های شیری
مراحل کار کلینیکی:
• آماده سازی سطح دندان
• اچ کردن
• تمیز کردن و خشک کردن
• Apply کردن رزین
• کیور کردن

برای آگاهی در مورد مواد مصرفی و وسایل مورد نیاز دندانپزشکی می توانید به وب سایت ما مراجعه کرده و خریدی آگاهانه داشته باشید.