در فاز مشخصی استفاده می شود. وقتی که دندان تراش می خورد و قالب گیری انجام می شود تا موقعی که ریستوریشن نهایی ساخته شود یک فاز تاخیری وجود دارد که حداقل دو هفته طول می کشد و روی دندان تراش خورده را چیزی نمی پوشاند به همین علت اقدام به ساخت  temporary restoration یا روکش موقت استفاده می کنیم.

از دلایل مهم استفاده آن:

• در دندان وایتال می توان به حساسیت ان اشاره کرد چرا که مینا از دست رفته و دنتینال

توبول ها به محیط دهانی اکسپوز شده اند( حساسیت به سرما،گرما،مواد شیمیایی) ودر

طی دو هفته این دندان به دندانی اندویی ممکن است تبدیل گردد. ( pulpul protection )

• مسأله مهم دیگر به زیبایی دندان باز می گردد مخصوصا در دندان های قدامی

(esthetic)

• در دندانی غیروایتال و خلفی، مشکل اصلی سوپرایراپت و drift شدن دندان مقابل است. حتی در طی این زمان کم نیز ممکن می باشد و عملا دندان مورد نطر پوزیشن دیگری برای روکش پیدا می کند (positional stability)
• هم زمان این روکش موقت باید فانکشن داشته باشد (occlusal function)
• و هم چنین گیر پلاکی نداشته باشد. (easily cleaned)
• لبه های آن نباید به لثه اسیب برساند و موجب التهاب گردد، گیر کافی و مناسب هم

داشته باشد . (non impinging margin)

• Strength and retention

روکش موقت از چه موادی ساخته شده است؟

• می تواند از جنس زینک اکساید اوژنول ساده در ترمیم های اینلی و آنلی باشد.
• تک کراون پیش ساخته در کارخانه باشد (provisional crown)
• حتی به صورت پارسیل دنچر یا یک بریج (سه-چهار یا حتی ده واحدی) باشد. یعنی حتی ما می توانیم کل دندان ها را تراش بدهیم و ترمیم موقت بگذاریم. (provisional fixed partial denture)

یک تقسیم عمده شامل دو دسته:

prefabricated  یا پیش ساخته که در کارخانه ساخته می شود و custom made

prefabricated : از جنس فلز آلومینیوم، celluloid، پلی کربنات همرنگ دندان و

anatomic metal crown forms (این نوع در کیت هایی با سایز های مختلف

وجود دارد) است. پریفبریکیت فقط برای یک دندان قابل انجام است و بیشتر اوقات

وقتگیرتر است

custom made: پری فابریکیت ها برای یک دندان کاربرد دارند در حالیکه این نوع

حتی برای نواحی بی دندانی نیز کاربرد دارند. خود custom made به دو صورت

direct  و indirect موجودهستند.

در نوع مستقیم دندانپزشک خود ترمیم را در دهان بیمار انجام میدهد اما در نوع غیر مستقیم اول قالب گرفته می شود و سپس به لابراتوار داده می شود و ترمیم ساخته شده را روی دندان سمان می کند. تکنیک دایرکت فقط مسئله زمان را حل می کند ولی در بقیه موارد ضعیف تر از تکنیک ایندایرکت عمل می کند و به دلایل زیر تکنیک غیرمستقیم ارجح تر است.

• در ساخت ریستوریشن موقت از آکریل استفاده می کنیم که در حین ست شدن حرارت

تولید می کند و این حرارت به دندان و به تبع آن به بافت های لثه مجاور تحمیل می گردد.

• از دیگر مسایل می توان به دقت ثبت جزییات اشاره کرد که تکنیک غیرمستقیم دقیق تر است چرا که برای جلوگیری از گیرکردن در اندرکات, دندانپزشک مجبور است حین ست شدن آکریل, ان را در بیاورد و دوباره در دهان قرار دهد درنتیجه به دقت جزییات ثبت نمی شود و گیر کافی مناسب را ندارد.

از مواد مختلفی در ریتسوریشن custum made استفاده می شود:

• Polymethyl metacrylate
• Polyethyl metacrylate
• Poly vinyl ethyl metacrylate
• Bis acryl composite resin
• Visible light cured (VLC)

برای ساخت روکش موقت یک فرم مثبت از دندان تراش خورده می خواهیم که به آن internal surface form و یک فرم منفی از شکل کامل کاسپ ها و شکل دندان می خواهیم که همان index می باشد که external surface form هم گفته می شود. اگر در فرم منفی اکریل بریزیم و روی فرم مثبت یا تراش خورده دندان بگذاریم به ترمیم موقت دست پیدا می کنیم. این فرم منفی می تواند سلولوییدی یا از جنس پوتی باشد.

External surface form  می تواند یک cell سلولوئیدی شفاف و یا حتی یک پوتی باشد که یک ایندکس از شکل کامل دندان می باشد. Internal surface form می تواند خود دندان تراش خورده بیمار و یا کستی از دندان تراش خورده بیمار باشد؛ اگر internal surface form  خود دندان تراش خورده بیمار باشد تکنیک direct بوده و وقتیinternal surface form  کستی از دندان تراش خورده بیمار باشد تکنیک indirect می باشد.

تکنیک های ساخت رستوریشن موقت custom:

Over impression fabricated provisional

Template fabricated provisionl

Over impression fabricated provisional

به طور مثال برای یک دندان شکسته شده خواستار روکش هستیم؛

1. ابتدا قبل از اینکه به دندان بیمار دست بزنیم و تراشی روی ان انجام دهیم یک قالب

الژیناتی میگیرم ( تکنیک indirect ارجح است) و

1. گچ ان را می ریزیم و ناحیه defect و کانتور صحیح دندان را با wax و موم اصلاح

میکنم،

1. سپس یک external surface form از کست اصلاح شده به عنوان ایندکس

تهیه می کنیم (الژینات، پوتی یا ….(

1. سپس دندان بیمار را تراش می دهیم و بعد از تراش دوباره یک قالب از دندان گرفته

می شود و گچ ان ریخته می شود، به این کست internal surface form گفته می شود.

Internal surface form ما باید حداقل 1 دندان مزیال و یک دندان دیستال نسبت به

دندان تراش خورده را درگیر نماید چرا که موقع گذاشتن ایندکس بر روی کست، ایندکس

تکیه گاه مناسب و خوبی داشته باشد (مثلا اگر می خواهیم  internal surface form

برای دندان 5 تهیه کنیم باید کست internal surface form ما دندان های 4 و 6 را

شامل باشد(.

1. برای اینکه مطمئن شویم external surface form با internal surface form مطابقت داشته باشند یک try انجام می دهیم که در هم قرار بگیرند و وازلین رابه external surface form میزنیم تا اکریل به ان نچسبد و سپس اکریل درست کنیم و در external surface form می ریزیم و می گذاریم روی internal surface form تا اکریل کاملا سفت بشود (با rubber ان را میبندیم(.

هنگامی که دستمان را روی external surface form قرار می دهیم تا اکریل ست شود

باید دستمان را روی stop های کناری که همان دندان های بغلی می باشند وارد نماییم چرا که اگر روی دندان تراش خورده فشار وارد نماییم ممکن است فرو برود و ممکن است temporary restoration  در بعضی نواحی زیادی نازک شود و فرم و شکل درست خود

را پیدا نکند.

1. سپس گچ را می شکنیم و روکش موقت را خارج می کنیم و داخل ان را تمیز کرده

وسطح را کاملا پالیش می کنیم (پالیش اهمیت زیادی در کنترل پلاک دارد و باید سبب تجمع پلاک نشود.(

1. پس از پالیش اولیه روکش موقت را در دهان بیمار چک کرده و اکلوژن را تنظیم

کرده و پس از این موارد روکش موقت را با خمیر پامیس و خمیر های پالیشینگ high polishمی کنیم؛ پالیش سبب می شود تمیز کردن ان راحت گردد، تحمل ان برای بیمار بهتر باشد و اینکه مقاومت اکریل به تغییر رنگ را زیاد می کند. ( از عیب

های اکریل رنگ پذیری می باشد(

1. در اخر روکش موقت اکریلی را سمان می کنیم.

سمان مناسب برای روکش موقت باید سازگاری زیستی داشته و مهتر انکه سمان نیز موقتی باشد، یعنی retention و استحکام ان خیلی زیاد نباشد که بتوانیم رستوریشن موقت را برداریم.

نکته: temporary cement فقط برای temporary restoration استفاده نمی شود، برای چسباندن موقت یک روکش نهایی نیز از سمان موقت استفاده می شود.

سمان ایده ال برای ترمیم های موقت سمان زینک اوکساید اوژنول می باشد که ریتنش خوبی برای فاز رستوریشن موقت فراهم کرده و در عین حال قابلیت بیرون اوردن روکش موقت را نیز دارد و به هیچ عنوان نمی توان به عنوان سمان دائمی استفاده شود چرا که بعد از مدتی wash out می شود.

اگر ریتنشن روکش موقت خیلی باشد به طوری که سمان زینک اوکساید اوژنول نیز گیر بسیار زیادی فراهم کند می توان برای خارج کردن راحت تر روکش, زینک اوکساید اوژنول را با مقداری وازلین مخلوط کرده ( 5 – 10 درصد) تا سبب کاهش گیر ان شود.

Template fabricated provisionl:

این تکنیک نیز شبیه تکنیک قبلی بوده به گونه ای که در تکنیک قبلی external surface form  یک impression ، یک قالب پوتی و یا یک قالب الژیناتی بود ولی در این تکنیک

external surface form  یک template شفاف می باشد.

فرض کنید که می خواهیم یک fixed partial denture بسازیم ( مثلا می خواهیم یک بریج برای پر کردن جای خالی دندان 5 بسازی)؛ ترمیم موقت ما باید علاوه بر دندان های تراش خورده کناری، جای دندان خالی را نیز پر کند پس:

در ابتدا قبل از تراش از دهان بیمار یک قالب می گیریم و روی کست جای دیفکت (پونتیک) را وکس آپ می کنیم. سپس از ان یک template شفاف به عنوان external surface form  تهیه می کنیم. سپس دندان را تراش می دهیم و یک قالب از ان می گیریم و کست دندان تراش خورده internal surface form می شود.

دقت شود که این internal surface form باید حداقل یک دندان مزیال و یک دندان دیستال نسبت به دندان های تراش خورده را نشان دهد  سپس مثل روش قبل internal surface form را با external surface form تطابق می دهیم و اکریل را اماده کرده و در external surface form  ریخته و روی internal surface form قرار می دهیم و دست هایمان نیز روی دندان های بغلی و تراش نخورده به عنوان stop قرار می دهیم تا زمانی که اکریل کاملا ست شود و سپس اضافات را به کمک دیسک و وسایل پرداخت خارج می کنیم و اکلوژن چک کرده و بیمار را مرخص می کنیم.

یکسری رزین های VLC وجود دارند که لایت کیور می باشد برای این رزین ها external surface form  باید شفاف و دارای قابلیت انتقال نور مثل تمپلیت های سلولوئیدی باشد. Over impression  چون نمی تواند نور را انتقال دهد مناسب نمی باشند.

یکی از اکریل هایی که برای روکش موقت استفاده می شود bis acryl composite crown می باشند؛ خوبی این اکریل ها در ازاد کردن کمتر مونومر ازاد و گرما و کم بودن توکسیسیتی ان ها می باشد و در تکنیک direct که internal surface form ما دندان تراش خورده خود بیمار می باشد مفید می باشند.

هیچ موقع از انواع prefabricated ها استفاده نکنید مگر اینکه مجبور باشید و اکریل برای تکنیک دایرکت و ایندایرکت نداشته باشید. استفاده از این نوع پیش ساخته بدتر و سختر از این می باشد که ما خودمان ان را بسازیم. انواع prefabricated  فقط برای تک دندان می توانند استفاده شوند و برای FPD (بریج و فیکس پارسیل دنچر) قابل استفاده نیستند. می توانند از جنس پلی کربنات رنگ دندان باشند و یا می توانند فلزی اناتومیک یا غیر اناتومیک باشند.

نکته: نمی توان در انواع prefabricated سمان موقت گذاشت و بر روی دندان تراش خورده قرار داد چرا که ممکن است adaptation مناسب با دندان تراش خورده نداشته باشد و ما نمی توانیم هر مقداری که اداپتیشنی با دندان نداشته باشد را با سمان موقت پر کنیم؛ به همین دلیل همیشه باید قبل از گذاشتن سمان موقت، داخل روکش prefabricated را با اکریل یک ریلاین انجام بدهیم و سبب سمان موقتش کنیم.

در این موارد external surface form ما می شود همان روکش از پیش ساخته و دندان

را تراش می دهیم. یک کست به عنوان internal surface form تهیه می کنیم و از بین

روکش های پیش ساخته یکی را انتخاب می کنیم که عرض مزیودیستالی ان به ناحیه مورد نظر ما بخورد. در صورتی که ارتفاع ان بیشتر باشد مقدار اضافه را از قسمت جینجیوال علامت می زنیم نه اکلوزال( و ان را بر میداریم. در این مرحله ارتفاع روکش و عرض مزیودیستالی با دندان تراش خورده مطابقت دارد. سپس با اکریل ان را ریلاین کرده و اکلوژن را چک کرده و پالیش و high پالیش می کنیم و سپس روکش را با سمان موقت می چسبانیم

غالبا ساخت رستوریشن موقت جهت دندانی که برای پست و کور اماده شده مشکل است، چون بخش کوچکی از دندان بالای لثه باقی مانده است. این کار با استفاده از یک کراون پلی کربنات استاندارد،  از طریق قرار دادن تکه ای سیم گیره کاغذ (paper clip) و با یک سیم سفت دیگر در داخل کانال و قرار دادن کراون پر شده بویسیله رزین روی ان قابل انجام است.

مینا احسان

مشاهده تمامی مطالب نویسنده