ما به عنوان یک دندانپزشک و عضوی از خانواده پزشکی وظیفه داریم که نخست با گرفتن هیستوری از بیمار و سپس با معاینه کلینیکی و نیز گرفتن عکس های رادیولوژی به تشخیص درستی از مشکل بیمار برسیم و سپس اقدام به درمان کنیم.
در این مقاله می خواهیم در مورد رادیولوژی و فیلم ها صحبت کنیم.
همان طور که می دانیم برای گرفتن عکس از اشعه x و فیلم استفاده می کنیم. فیلم اشعه x دارای 2 جزء اصلی می باشد. امولسیون و پایه امولسیون که به نور مرئی و اشعه x حساس است تصویر رادیوگرافی را ثبت می کند. پایه فیلم یک ماده حمایت کننده پلاستیکی است که روی ان با امولسیون پوشانده شده است.
دو جرء اصلی امولسیون، دانه های هالید نقره، که به اشعه x و نور مرئی حساس اند و یک ماتریکس زمینه ای که کریستال ها در آن معلقند می باشد. دانه هالید نقره عمدتا از کریستال های برمید نقره تشکیل شده اند.
در ساخت فیلم، دانه های هالید نقره در ماده ی زمینه ای احاطه کننده معلق شده و در دو طرف پایه فیلم قرار داده می شوند. در هنگام ظهور و ثبوت ماده زمینه ای محلول های ظهور و ثبوت را جذب کرده و اجازه می دهد که مواد شیمیایی به دانه های هالید نقره رسیده و با آنها واکنش دهند. یک لایه اضافی از ماده زمینه ای به امولسیون فیلم به عنوان پوشش رویی اضافه می شود. این پوشش به حفاظت فیلم در برابر آسیب های حاصل از خراشیدگی، آلودگی یا فشار غلتک ها در ظهور و ثبوت اتوماتیک کمک می کند.
امولسیون فیلم به فوتون های اشعه x و نور مرئی حساس می باشد. فیلمی که به منظور اکسپوز شدن توسط اشعه x ساخته شده فیلم اکسپوژر مستقیم نامیده می شود. همه فیلم های داخل دهانی دندانپزشکی فیلم اکسپوژر مستقیم اند. فیلم اسکرین که به نور مرئی حساس است همراه با صفحات تشدید کننده که نور مرئی ساطع می کنند به کار می رود. فیلم اسکرین و صفحات تشدید کننده برای تصاویر خارج دهانی نظیر پانورامیک و سفالومتری به کار می رود.
پایه:
وظیفه پایه فیلم حمایت از امولسیون است. پایه فیلم اشعه ایکس از polystet polythelene terephthalathe ساخته شده است. پایه باید انعطاف پذیری مناسب داشته باشد تا کار کردن آسان با فیلم را امکان پذیر سازد. پایه فیلم همچنین باید هنگام قرارگرفتن در معرض محلول های ظهور و ثبوت بدون تغییر شکل مقاومت نماید. پایه فیلم به طور یکنواخت ترنسلوسنت است و هیچ طرحی بر رادیوگرافی حاصل نمی اندازد.
فیلم های داخل دهانی به صورت امولسیون دوتایی ساخته می شود که در هر طرف پایه با امولسیون پوشیده شده است. با وجود دو لایه امولسیون اشعه کمتری برای ایجاد تصویر لازم است. فیلم اکسپوژر مستقیم برای معاینات داخل دهانی به کار می رود زیرا تصاویری با وضوح بالاتر نسبت به ترکیبات فیلم-صفحه فراهم می کند.
برخی از اعمال تشخیصی نظیر تشخیص پوسیدگی های اولیه یا بیماری های پری اپیکال در مراحل ابتدایی، نیازمند این وضوح بالاتر می باشند.
یک گوشه از هر فیلم دندانپزشکی برای تعیین جهت فیلم به کار می رود. کارخانه های سازنده، فیلم را در پاکت آن طوری قرار می دهند که سطح برجسته dot به سمت جلوی پاکت و تیوب اشعه ایکس باشد. سمتی از فیلم که دارای فرورفتگی است به سمت زبان بیمار واقع می شود. بعد از انجام اکسپوژر و اعمال ظهور و ثبوت فیلم، از این برجستگی برای شناسایی تصویر سمت راست یا چپ بیمار استفاده می شود. هنگامی که فیلم ها با تصاویر دندان ها در موقعیت آناتومیک قرار داده می شوند، هر فیلم در ابتدا طوری قرار می گیرد که نقطه برجسته به سمت مشاهده گر باشد. سپس بر اساس خصوصیات دندان ها و لندمارک های آناتومیک در استخوان مجاور، فیلم ها در توالی نرمال خود ردیف می شوند. پاکت های فیلم اشعه x داخل دهانی حاوی یک یا دو ورق فیلم هستند. هنگامی که از پاکت های حاوی دو فیلم استفاده می شود فیلم دوم به عنوان مدرکی است که می تواند برای شرکت های بیمه و یا یک همکار فرستاده شود. فیلم در یک پوشش محافظت کننده کاغذی سیاه رنگ و سپس در یک پوشش خارجی پلاستیکی یا کاغذی سفید رنگ که در برابر رطوبت مقاوم است قرار گرفته می شود. پوشش خارچی به وضوح موقعیت نقطه برجسته و سمتی از فیلم را که باید به سمت تیوب اشعه x باشد نشان می دهد.
یک ورقه سربی با طرح برجسته در پشت فیلم بین ورقه هایی موجود در پاکت فیلم قرار دارد. ورقه سربی در پاکت فیلم در پشت فیلم و دور از تیوب قرار گرفته است. این ورقه سربی چندین هدف را تامین می کند. این لایه فیلم را از اشعه پراکنده که سبب مه آلودگی فیلم و کاهش کنتراست جسم می شود محافظت می کند. همچنین اکسپوژر بیمار را توسط جذب برخی از پرتوهای اشعه ایکس باقی مانده کاهش می دهد. مهمتر اینکه اگر پاکت فیلم پست و دو در دهان قرار گیرد، به طوری که سمت تیوب فیلم دور از دستگاه اشعه ایکس قرار گیرد ورقه سربی بین فیلم و جسم واقع شده که در این وضعیت بیشتر اشعه توسط ورقه سربی جذب شده و رادیوگرافی حاصل روشن می شود و طرح برجسته موجود در ورقه سربی را نشان خواهد داد.
ترکیب یک فیلم روشن با این طرح اختصاصی نشان می دهد که پاکت فیلم در دهان بیمار به سمت پشت قرار گرفته و سمت راست و چپ که با برجستگی فیلم مشخص شده معکوس شده است.
حالا که با قسمت های مختلف فیلم رادیوگرافی اشنا شدیم فریم فیلم 6 و 8 خانه 50 عددی زلال طب شیمی را معرفی می کنیم که برای محافظت از فیلم های استفاده شده در برابر خش افتادن و نیز برای یکجا داشتن عکس های یک بیمار به کار می رود.