زخم‌های آفتی دهان (آفت‌ها) نوع رایجی از زخم‌ها هستند که بر روی غشاهای مخاطی، معمولاً در حفره دهان (دهان) ایجاد می‌شوند. نام‌های دیگر زخم‌های آفتی عبارتند از: استوماتیت آفتی و زخم‌های شانکر. آفت‌ها معمولاً گرد هستند و در نواحی نرم دهان مانند داخل لب‌ها، گونه‌ها یا قسمت زیرین زبان شکل می‌گیرند. آنها خوش خیم، غیر مسری هستند و می توانند به صورت زخم های منفرد یا خوشه ای ایجاد شوند. در بیشتر موارد، زخم‌های آفتی عودکننده هستند – وضعیتی که به عنوان استوماتیت آفتی راجعه (RAS) شناخته می‌شود – و هر دوره معمولاً بین 7 تا 10 روز طول می‌کشد. 2 علت این وضعیت نامشخص است و هیچ درمانی وجود ندارد، اما گزینه های درمانی برای درمان دردی که زخم می تواند ایجاد کند در دسترس است.

انواع آفت (Types of Aphthous ulcers)

زخم های آفتی جزئی (Minor aphthous ulcers)

اینها رایج ترین انواع هستند. اندازه آنها کوچک است – معمولاً کمتر از 5 میلی متر قطر دارند – و می توانند به صورت یک زخم منفرد یا به صورت خوشه ای تشکیل شوند. آنها معمولاً درد زیادی ایجاد نمی کنند.

زخم های آفتی عمده (Major aphthous ulcers)

اینها کمتر رایج هستند، معمولاً 5 میلی متر یا بزرگتر هستند و به صورت منفرد یا جفت تشکیل می شوند. آنها می توانند دردناک باشند، به خصوص در هنگام خوردن یا نوشیدن، و بین دو هفته تا چند ماه طول می کشند.

زخم های هرپتی فرم (Herpetiform ulcers)

این می تواند زمانی رخ دهد که چندین ضایعات دقیق با هم ترکیب شوند و زخم های بزرگ و نامنظمی را تشکیل دهند. زخم های هرپتی فرم به دلیل شباهت ظاهری به تبخال به این نام خوانده می شوند، اما زخم هرپتی فرم توسط ویروس هرپس سیمپلکس ایجاد نمی شود.

علائم زخم آفت  (Symptoms of aphthous ulcers)

جدا از خود زخم ها (آفت ها)، این بیماری علائم بسیار کمی دارد. قبل از ایجاد زخم، برخی از افراد ممکن است احساس سوزش یا خارش در داخل دهان کنند که می تواند دردناک باشد. هنگامی که زخم رخ می دهد، درد موضعی با درجات مختلف اغلب وجود دارد.

زخم های آفتی دهان چگونه به نظر می رسند؟

زخم‌ها (آفتا، آفت‌ها یا زخم‌های دهان) معمولاً کم عمق هستند و به رنگ زرد کم‌رنگ شروع می‌شوند و معمولاً با ایجاد بیماری خاکستری می‌شوند. آنها ممکن است با رنگ قرمز حلقه شوند یا وقتی ملتهب می شوند کاملا قرمز به نظر می رسند. بسته به محل زخم، خوردن، نوشیدن و صحبت کردن ممکن است ناراحت کننده باشد. خوب است بدانید در موارد شدید، زخم آفت می‌تواند منجر به تورم غدد لنفاوی، تب و خستگی فیزیکی یا بی‌حالی شود. با این حال، این موارد بسیار نادر هستند، و بنابراین بعید است که تورم غدد لنفاوی اولین علامت زخم آفتی باشد.

علل ایجاد زخم آفتی (Causes of aphthous ulcer)

علت یا علل دقیق زخم‌های آفتی (آفت) ناشناخته است، اما تصور می‌شود که زخم توسط یک یا ترکیبی از محرک‌های خارجی ایجاد می‌شود. همچنین ممکن است تا حدی ژنتیکی باشد، به طوری که 40 درصد از افرادی که زخم را تجربه می کنند، سابقه خانوادگی این بیماری را دارند. زخم‌های آفتی حدود یک نفر از هر پنج نفر را حداقل گاهی اوقات مبتلا می‌کند و معمولاً در سنین 10 تا 19 سالگی ظاهر می‌شود.

محرک های احتمالی زخم آفتی عبارتند از:

• استرس عاطفی
• آسیب جزئی به داخل دهان، به عنوان مثال در اثر بریدگی، سوختگی یا گاز گرفتن هنگام غذا خوردن، کار دندانپزشکی، مسواک زدن سخت یا دندان مصنوعی نامناسب
• گرایش خانوادگی
• سدیم لوریل سولفات – یک ماده فعال در برخی از خمیردندان ها و دهان شویه ها. این ترکیب به عنوان یک محرک ثابت نشده است، اما شناخته شده است که زمان لازم برای بهبود زخم را طولانی می کند.
• برخی غذاها و نوشیدنی ها، از جمله قهوه، شکلات، تخم مرغ و پنیر، و همچنین غذاهای اسیدی یا تند
• کمبود برخی ویتامین ها و/یا مواد معدنی از جمله روی، B-12، فولات و آهن که ممکن است با کم خونی همراه باشد.
• واکنش آلرژیک به باکتری های دهان
• استفاده و همچنین ترک، استفاده از محصولات تنباکو
• تغییرات هورمونی مرتبط با بارداری
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف، به دلیل شرایط مزمن خاص (نقص ایمنی)

استرس یکی از علل شایع زخم های دهان است. اگرچه استرس مستقیماً باعث ایجاد زخم های دهانی نمی شود، اما احتمال ابتلا به آن را افزایش می دهد و می تواند بر روند بهبودی آنها تأثیر بگذارد. زخم های دهان همچنین می توانند با تأثیر بر نحوه خوردن و نوشیدنی که فرد مبتلا می تواند بخورد و بنوشد، استرس ایجاد کند.

برخی از داروها نیز با ایجاد زخم مرتبط هستند، با این حال، ممکن است همیشه باعث ایجاد انواع زخم‌های آفتی نشوند. آنها عبارتند از:

• نیکوراندیل، دارویی که برای درمان آنژین صدری، یک بیماری قلبی، استفاده می شود.
• ایبوپروفن و سایر داروهای ضد التهابی
• داروهایی مانند آسپرین اگر به جای بلع در دهان حل شود
• مواد مخدر غیرقانونی مانند کوکائین

به ندرت، زخم عود کننده می تواند نشانه احتمالی چندین بیماری جدی باشد، از جمله:

• بیماری کرون
• بیماری سلیاک
• بیماری بهجت
• HIV/AIDS

تشخیص آفت (Diagnosis of aphthous ulcers)

در بیشتر موارد، به ویژه زمانی که این عارضه عود کننده نیست، تشخیص بر اساس معاینه پزشکی و بررسی سابقه پزشکی فرد انجام می شود. ارزیابی مناسب و بررسی تشخیصی زخم‌های مکرر به دلیل ارتباط آن با سایر بیماری‌های جدی‌تر مانند بیماری سلیاک، بیماری‌های التهابی روده مانند بیماری کرون یا شرایطی که باعث ضعف سیستم ایمنی مانند HIV/AIDS می‌شوند، مهم است. فرآیند تشخیصی ممکن است شامل رد این شرایط از طریق آزمایش خون یا در موارد کمتر با استفاده از گاستروسکوپی یا کولونوسکوپی و احتمالاً گرفتن نمونه‌های بافتی باشد. دوره کار تشخیصی به ارزیابی پزشک از شدت وضعیت فرد و وجود علائم دیگر بستگی دارد.

درمان زخم آفتی (Treatment of aphthous ulcers)

هیچ درمانی برای زخم‌های آفت، آفت‌ها یا آفت‌ها وجود ندارد، اما راه‌هایی برای مدیریت علائم وجود دارد. در اکثر موارد، زخم‌ها بدون درمان و اجتناب از غذاهای سفت یا تحریک‌کننده مانند آناناس ناپدید می‌شوند. استفاده از مواد سرد در ناحیه آسیب دیده و در صورت نیاز استفاده از داروهای بی حس کننده مانند لیدوکائین موضعی یا بنزوکائین برای کنترل درد کافی است. هنگامی که نیاز به درمان بیشتر باشد، چندین گزینه ممکن وجود دارد، که مسیر انتخابی بستگی به قضاوت پزشک در مورد اینکه هر کدام چقدر خوب عمل می کند، بر اساس محل و شدت زخم و سلامت عمومی فرد آسیب دیده، وجود دارد.

درمان ضد التهابی آفت (Anti-inflammatory Treatment)

خمیرهای ضد التهاب موضعی بدون نسخه که مستقیماً روی ناحیه مشکل استفاده می شود ممکن است در مدیریت علائم زخم آفتی (آفتا/زخم شانکر)، به ویژه انواع جزئی، مؤثر باشد. این خمیرها باید بین دو تا چهار بار در روز استفاده شود، لطفاً توصیه های خاص داروخانه یا پزشک خود را دنبال کنید.

درمان ضد عفونی کننده و آنتی بیوتیکی برای زخم آفت (Antiseptic and Antibiotic treatment)

استفاده از دهانشویه ضد عفونی کننده به عنوان مثال حاوی کلرهگزیدین، دو بار در روز یا طبق توصیه پزشک می تواند بخشی از رژیم درمانی زخم آفت باشد. در موارد نادر پزشک ممکن است آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی مانند تتراسایکلین یا مینوسیکلین تجویز کند که می تواند در درمان زخم موثر باشد. آنها معمولاً به شکل دهانشویه تجویز می شوند و آنتی بیوتیک در آب حل می شود، اطراف دهان چرخانده می شود و به بیرون دهان ریخته می شود. این ممکن است چندین بار در روز برای چند روز ضروری باشد.

درمان های دیگر برای زخم آفت

درمان‌های دیگر ممکن است شامل استروئیدهای موضعی یا به ندرت خوراکی باشد که معمولاً زمانی که زخم‌ها به روش‌های درمانی دیگر پاسخ نمی‌دهند، استفاده می‌شوند. نیترات نقره؛سایر داروهای بی حس کننده/ بی حس کننده موضعی؛ و مکمل های غذایی (برای مثال حاوی فولات، روی یا ویتامین B-12).

درمان های خانگی برای زخم آفت

تعدادی از درمان های خانگی محبوب برای زخم آفت وجود دارد، از جمله:

• شستشوی دهان با آب نمک
• شستشوی دهان با محلول جوش شیرین/بی کربنات سدیم و آب
• استعمال شیر منیزیم روی زخم بعد از شستشو
• استفاده از تکه های یخ در ناحیه آسیب دیده برای کاهش تورم
• اجتناب از غذاهای سفت یا غذاهایی که ممکن است داخل دهان را خراش دهند
• مکمل های غذایی مانند کپسول ویتامین B-12، کپسول ویتامین D، قرص فولات یا قرص روی نیز می توانند خطر ابتلا به آفت را کاهش دهند.

پیشگیری از زخم آفتی (Prevention of aphthous ulcers)

برای کاهش احتمال شیوع زخم، به ویژه برای کسانی که سابقه زخم های آفتی مکرر (آفتا) دارند، می توان تعدادی از اقدامات را انجام داد:

• اجتناب از غذاهایی که ممکن است باعث ایجاد زخم در فرد شود
• تمرکز بر یک رژیم غذایی سالم و متعادل حاوی مقادیر کافی مواد مغذی و ویتامین ها
• رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده از مسواک نرم برای جلوگیری از تحریک
• کاهش استرس و خواب کافی

پیش آگهی زخم آفتی (Prognosis of aphthous ulcers)

آفت ها (آفت ها) عموماً غیر جدی هستند و بدون درمان خاصی از بین می روند. زخم هایی که در عرض چند هفته خود به خود بهبود می یابند، نشانه سرطان دهان نیستند و غیر عفونی هستند. با این حال، زخم ها می توانند بسیار دردناک و آزاردهنده باشند، به خصوص اگر عود کننده باشند. بسیاری از مردم متوجه خواهند شد که با افزایش سن دیگر دچار زخم آفتی نمی شوند. خوب است بدانید: اگر زخم یا گروهی از زخم‌ها در عرض سه هفته بهبود نیابد یا بیش از سه هفته طول بکشد، فرد مبتلا باید در اسرع وقت برای انجام اقدامات تشخیصی مناسب به پزشک مراجعه کند. در برخی موارد، زخم مداوم ممکن است نشان دهنده سرطان دهان باشد.

سوالات متداول در مورد زخم آفت

سوال: آیا درمان های خانگی برای زخم آفت (آفتا) وجود دارد؟

پاسخ: تعدادی درمان خانگی محبوب برای زخم آفت وجود دارد، از جمله:

• شستشوی دهان با آب نمک گرم/محلول نمکی
• مالیدن مقدار کمی شیر منیزیا روی زخم پس از شستشو
• مکیدن تکه های یخ یا مکعب ها برای کاهش تورم
• پمادهای دندان درآوردن حاوی بی حس کننده موضعی
• اجتناب از غذاهای سفت یا غذاهایی که ممکن است داخل دهان را زخم کنند یا به دلیل ماهیت اسیدی خود ممکن است باعث تحریک شوند، مانند. آناناس، لیمو، پرتقال یا گوجه فرنگی در حالی که زخم زخم وجود دارد.
• کاهش استرس

سوال: آیا می توانم در ناحیه تناسلی دچار آفت (آفت) شوم؟

پاسخ: بله، اگرچه آفت های دهانی شایع ترین هستند، اما ممکن است زخم های آفتی در ناحیه تناسلی نیز ظاهر شوند. این در زنان شایع‌تر است و زخم‌ها معمولاً روی vulva یا پوست مجاور ایجاد می‌شوند. زخم ها در بیشتر موارد ظاهری مشابه با نوع دهانی دارند و ممکن است به همان اندازه دردناک باشند.

سوال: آیا داشتن رابطه جنسی دهانی در صورتی که شریک زخم دهان داشته باشد، بی خطر است؟

پاسخ: زخم های دهان به دلیل شکستگی در پوست داخل دهان، خطر ابتلا به عفونت های مقاربتی مانند تبخال، سوزاک، سیفلیس و کلامیدیا را افزایش می دهند. اگر شریک دریافت کننده کاندوم استفاده کند، می توان این خطر را کاهش داد. مراقبت خوب از دهان و تکنیک های بهداشت دهان و دندان می تواند احتمال ایجاد برخی از زخم های دهان یا سایر شکستگی ها در پوست دهان را کاهش دهد.

سوال: آیا سیگار کشیدن می تواند باعث زخم دهان شود؟

پاسخ: سیگار کشیدن می تواند زخم های دهان را بدتر کند. نیکوتین موجود در دود سیگار ممکن است مقدار خونی را که به سمت دهان و لثه جریان می‌یابد کاهش دهد، که ممکن است روند بهبود زخم‌ها، بریدگی‌ها یا خراش‌های داخل دهان را کاهش دهد. در عین حال، به نظر می رسد که سیگار ممکن است احتمال ایجاد زخم های دهان را کاهش دهد، زیرا سطح سلول های اپیتلیال دهان را سخت می کند. با این حال، سیگار اثرات مضر بسیاری بر بدن دارد و باید از آن اجتناب کرد.

سوال: استوماتیت آفتی راجعه (RAS) چیست؟

پاسخ: استوماتیت آفتی مکرر (RAS) نامی است که به وضعیت تجربه حملات مکرر زخم‌های آفتی دهان (آفتا) داده می‌شود. اگرچه یک حمله آفتی استوماتیت ممکن است، دوره های عود کننده معمول هستند. دوره استوماتیت آفتی مکرر (RAS) معمولاً در فواصل زمانی بین چند ماه تا چند روز رخ می‌دهد و هر بار بین 7 تا 10 روز طول می‌کشد.

مینا احسان

مشاهده تمامی مطالب نویسنده